صرفنظر از دلیل به وجود آمدن “خارش پوست سر” روشهای زیادی برای درمان خانگی خارش سر وجود دارد. که در ادامه به برخی از این روش ها می پردازیم. لازم به ذکر است که این روش ها روش های پیشنهادی بوده و به هیچ عنوان بدون مشورت با افراد متخصص در این مورد، هیچگونه درمانی انجام ندهید.
از آنجایی که “خارش پوست سر” مشکلی رایج و اغلب آزار دهنده است، در این نوشتار قصد داریم شما را با دلایل و عوامل ایجاد آن آشنا کنیم و نیز روشهای درمان طبیعی یا خانگی و محصولات بدون نسخه برای تسکین یا برطرف شدن خارش پوست سر را بررسی کنیم. موادی که برای این نوع درمانها استفاده میشود به راحتی در دسترس بوده و میتوانید آنها را به راحتی تهیه و استفاده کنید.
عوامل زیادی میتواند باعث “خارش پوست سر” شود.
شوره، درماتیت سبورئیک،بیماری پسوریازیس عوامل شایع این نوع خارش هستند.
رایجترین دلیل خارش سر است. شوره به این دلیل رخ میدهد که سلولهای پوست سر پوسته پوسته شده، میریزند
و سپس با سرعت بالایی با سلولهای جدید جایگزین میشوند. این حالت باعث تجمع سلولهای مرده، ریختن پوستهها درون موها و در نهایت شوره قابل مشاهده میشود که روی پوست سر ایجاد خارش میکند.
یکی از مهمترین علل خارش سر است. در این نوع بیماری، پوست اطراف غدد چربی ملتهب شده و باعث ایجاد پوستههای زرد رنگ و چربی میشود.
درماتیت سبورئیک در هر قسمت از بدن که غدد چربی دارد ایجاد میشود، اما این حالت بیشتر مخصوص پوست سراست. همچنین عواملی نظیر استرس، تغییرات هورمونی و حساسیت پوستی شرایط را بدتر میکنند.
در ایالات متحده، یکی از رایجترین مشکلات پوستی به شمار میرود.
پسوریازیس موجب میشود که سلولهای پوستی سریعتر از حد معمول رشد کرده و ساختاری به نام پلاک روی پوست ایجاد کند. این مشکل روی پوست سر خیلی شایع است.
سایر عواملی که موجب خارش پوست سر میشود، عبارتند از؛
حساسیت به ترکیبات موجود در شامپو، کهیر، گال، شپش سر، کشکلات عصبی، سرطان پوست، کرم حلقوی سر، درماتیت آتوپیک.
1) روغن نارگیل ارگانیک
روغن نارگیل ارگانیک به طور طبیعی از نارگیل رسیده استخراج میشود و حاوی لوریک اسید است که یک روغن اشباع با خاصیت آنتی باکتریال است.
لوریک اسید، باعث جذب موثر روغن نارگیل در پوست سر میشود.
این کار روغن نارگیل را به یک درمان خانگی خارش سر تبدیل کرده است.
2) جو دوسر کلوئیدی
برخی شامپوهای ضد شوره حاوی یک ماده موثره طبیعی به نام جو دوسرکلوئیدی یا بلغور جو دو سر هستند.
این ترکیب در واقع جو دو سر آسیاب شده بسیار ریز محلول در آب است.
این محلول یک لایه نازک و محافظ روی سطح پوست تشکیل میدهد
که رطوبت آن را حفظ کرده و مانع خشکی پوست سر و پوسته پوسته شدن آن میشود.
جو دوسر کلوئیدی به عنوان یک آنتی اکسیدان شناخته شده و
همچنین خاصیت ضد التهابی دارد، که هردوی این موارد، به کاهش سوزش پوست کمک میکنند.
تهیه جو دو سر کلوئیدی در خانه
برای تهیه این محلول به ترتیب زیر عمل می کنیم؛ یک مشت جو دوسر را در یک پارچه چیت یا نخی می پیچانیم.
پارچه را زیر شیر آب ولرم نگه داشته و آبی که از پارچه بیرون میآید را در یک ظرف جمع آوری می کنیم.
آب حاصل را به آرامی و به طور یکنواخت روی کل پوست سر می ریزیم.
3)زینک پیریتیون
شامپو “زینک پیریتیون” با جلوگیری از رشد مخمر مالاسزیا (عامل شوره سر)اثر خود را اعمال میکند. این شامپو را باید حداقل هفتهای دوبار و یا بر اساس توصیه پزشک یا متخصص پوست استفاده کنید.
4) روغن زیتون گرم
استفاده ازروغن زیتونگرم روی پوست سر میتواند به نرم و شل شدن پوستههای خارشدار سطح پوست و در نهایت رفع خارش سر کمک کند.
ابتدا شیشه روغن زیتون را با کمی مالش گرم کنید و سپس روی پوست سرتان ماساژ دهید.
اجازه دهید روغن زیتون برای چند ساعت روی پوست سرتان بماند
و سپس آن را با شامپوهای درمانی مثل شامپوی “کول تار یا قطران زغال سنگ” یا “سالیسیلیک اسید” بشویید.
روغن نارگیل احتمالاً برای خارش پوست سر ناشی از اگزما مفید باشد.
همچنین ممکن است برای بر طرف کردن شپش سر نیز موثر باشد.
مطالعهای در سال ۲۰۱۰ قدرت درمانی مخلوطی از روغن نارگیل با انیسون یا بادیان رومی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
محققین دریافتند که این ترکیب برای ازبین بردن شپش و خارش پوست سر موفقتر
و موثرتر از داروی اصلی درمان شپش سر یعنی “پرمترین” است.
5) سرکه سیب
سرکه سیب حاوی مقادیر زیادی ” اسید استیک ” است که یک ماده طبیعی به شمار میآید.
این سرکه به دلیل خاصیت ضد باکتری و ضد قارچ، هزاران سال است که به عنوان ضد عفونی کننده زخم استفاده میشود.
همچنین ممکن است سرکه سیب برای درمان خانگی خارش سر (ناشی از پسوریازیس)نسبتاً موثر و مفید باشد.
بنا به گفته “بنیاد ملی پسوریازیس” میتوانید سرکه سیب و آب را به نسبت مساوی ترکیب کنید
و روی پوست سرتان بریزید و بعد از چند دقیقه یا بعد از خشک شدن، آن را با آب ولرم بشوئید.
اگر پوست سر ترک خورده یا تاول زده باشد، سرکه سیب موجب احساس سوزش میشود.
افرادی که روی پوست سرشان زخم باز دارند، از این روش درمانی اجتناب کنند.
سرکه سیب میتواند سوختگی شیمیایی ایجاد کند، بنابراین با احتیاط از آن استفاده کنید.
6) روغن نعناع فلفلی
روغن نعناع فلفلی حاوی غلظت بالایی “منتول”(یک ماده طبیعی) است.
منتول روی پوست اثر خنک کننده دارد. این ماده ممکن است (به خصوص) برای تسکین خارش ناشی از آلرژیهای پوستی، مفید و موثر باشد.
مطالعهای در سال ۲۰۱۲ به بررسی تاثیرات مخلوطی از روغن نعناع فلفلی و روغن کنجد برای خارش سر در زنان باردار پرداخت.
نتایج این طور نشان داد که استفاده از این اسانس روغنی دو بار در روز و به مدت دو هفته، در مقایسه با دارونما (پلاسبو)، خارش را کاهش میدهد.
توجه نمایید که مانند سایر اسانسهای روغنی، روغن را باید به صورت رقیق شده برای پوست سر استفاده کنید. میتوانید چند قطره از روغن را به شامپو اضافه کنید، آن را روی پوست سرتان بمالید و سپس با آب ولرم شستشو دهید.
” سالیسیلیک اسید ” نوعی ماده شیمیایی طبیعی موجود در گیاهان است که خاصیت ضد باکتری و ضد التهابی دارد و به لایه برداری پوست کمک میکند. این ماده، یکی از مواد موثره رایج موجود در شامپوهای ضد شوره سر است.
این اسید باعث نرم شدن قسمتهایی از پوست میشود که سفت و ضخیم شده اند و باعث میشود پوستهها به راحتی کنده شوند.
سالیسیلیک اسید همچنین، موجب درمان خارش سر ناشی از شوره و سایر مشکلات مربوط به پوست سر میشود.
استفاده از شامپو ضد شوره حاوی “سلنیوم سولفید” روش دیگری برای درمان خانگی خارش سر است. این نوع شامپوهابا کم کردن سرعت مرگ سلولهای پوستی و جلوگیری از تجمع پوستهها روی سطح پوست سر موجب بهبود شوره سر میشوند.
سلنیوم سولفید نیز به کاهش تعداد مخمر مالاسزیا در پوست سر کمک میکند. این مخمر در بروز شوره سر، درماتیت سبورئیک و پسوریازیس پوست سر مشارکت میکند.
به دستورالعمل شامپو دقت کنید، زیرا ممکن اسدلیلت توصیه کند آن را به مدت چهارده روز و دو بار در هفته استفاده کنید و سپس آن را به یک بار در هفته کاهش داده و در ادامه هر زمان که نیاز بود، برای یک مرتبه از آن استفاده کنید.
سلنیوم سولفید ممکن است باعث تغییر رنگ پوست سر شود. البته این اتفاق ضرری در پی نداشته و بعد از توقف مصرف شامپو برطرف میشود.
9) شامپو کتوکونازول
کتوکونازول” نوعی عامل ضد قارچ است که به کاهش مخمر مالاسزیا در پوست سر کمک میکند که بر اساس دستورالعمل شامپو، باید هفتهای دوبار استفاده شود.
اگر شوره بدتر شد یا بعد از یک ماه اثری از بهبود آن مشاهده نشد، مصرف را متوقف کنید.
شامپو کتوکونازول برای بچههای زیر ۱۲ سال و زنان باردار یا شیرده مناسب نیست.
افرادی که پوست آسیب دیده یا التهاب پوست سر دارند، از مصرف هر گونه محصولات حاوی کتوکونازول خودداری کنند.
10) روغن درخت چای و نرولیدول( Nerolidol )
روغن درخت چای ممکن است روش طبیعی موثری برای درمان خانگی خارش سر ناشی از شپش باشد.
طی یک مطالعه آزمایشگاهی در سال ۲۰۱۲ ثابت شد که غلظت یک درصد روغن درخت چای بعد از ۳۰ دقیقه،
به طرز موثری میتواند همه شپش سر را از بین ببرد.
محققین یک ماده طبیعی دیگر به نام” نرولیدول” را امتحان کردند که در برخی گیاهان یافت میشود.
نتایج این طور نشان داد که غلظت یک درصد نرولیدول بعد از ۴ روز، موجب از بین رفتن نیمی از تخم شپشها و مانع تبدیل شدن آنها به شپش میشود.
همچنین محققان دریافتند که مخلوطی از یک بخش روغن درخت چای (غلظت نیم درصد) و دو بخش نرولیدول( غلظت یک درصد) در کشتن شپش سر و تخم شپشها بسیار موثر است.